حدود ویرایش در تاریخ شفاهى
براى تدوین تاریخ شفاهى، حدود ویرایش مطالب خام، اهمیت زیادى دارد. چهبسا ممکن است مطالب گردآورى شده، بر اثر بىاحتیاطى ویراستار بهصورت مغشوش یا مخدوش به دستِ چاپ سپرده شود. لذا بحث از حدود ویرایش در تنظیم و تدوین مطالب مصاحبهها، موضوع درخور توجهى است. زمانى مىتوانیم تاریخ شفاهىِ ماندگار داشته باشیم که به خوبى توسط تدوینگر از زبانِ گفتار به زبانِ نوشتار تبدیل شود و با توجه به تاریخِ وقایع روى کاغذ آورده شود. باید دقت کرد که در ویرایش تاریخ شفاهى لحن راوى حفظ شود و طورى نباشد که واقعۀ بیانشده توسط راوى با یک ویرایش ناشیانه دچار تغییر ماهوى شود. در این مقاله سعى شده مطالعات و درك و تجربیات نگارنده را در تدوین تاریخ شفاهى بیان نمایم.
گزیدهای از سفرنامه حج علامه میرحامد حسین هندی
علامه سید مهدی ابوظفر معروف به میرحامدحسین هندی (۱۲۴۶-۱۳۰۶ ه.ق) از سادات و علمای شیعه قرن سیزدهم در هند است. ایشان در کتاب أسفارالأنوار، به شرح خاطرات سفر حج خویش پرداختهاند.
تاریخ شفاهی ایران به روایت مهدی حائری یزدی | بخش چهارم
مصاحبه ضیاء صدقی با دکتر مهدی حائری یزدی (فرزند آیتالله عبدالکریم حائری یزدی)، مدرس حوزه علمیه قم، دکترای فلسفه غرب و استاد دانشگاه، اولین سفیر ایران در آمریکا پس از انقلاب اسلامی در پروژه تاریخ شفاهی ایران در دانشگاه هاروارد
اوضاع اصفهان در دوران محاصره محمود افغان
یوداش تادئوش کرزیسنکی (۱۶۷۵-۱۷۵۶ میلادی) یک لهستانی یسوعی بود که در امپراتوری صفوی از ۱۷۰۷ میلادی تا ۱۷۲۵/۱۷۲۸ میلادی زندگی میکرد. او واسطهای بین پاپ و دربار ایران و از مترجمان دربار بود. او زبان فارسی را میدانست و با مردم ایران به خوبی آشنا بود. او ساکن پایتخت سلطنتی صفوی، اصفهان و یکی از «شاهدان دست اول» محاصرهٔ این شهر در سال ۱۷۲۲ میلادی در طی شورش افغانها بود. روایات کرزینسکی او را در این دورهٔ خاص از دورهٔ صفویه به منبع اصلی مهمی تبدیل میکند.
تاریخ شفاهی ایران به روایت مهدی حائری یزدی | بخش سوم
مصاحبه ضیاء صدقی با دکتر مهدی حائری یزدی (فرزند آیتالله عبدالکریم حائری یزدی)، مدرس حوزه علمیه قم، دکترای فلسفه غرب و استاد دانشگاه، اولین سفیر ایران در آمریکا پس از انقلاب اسلامی در پروژه تاریخ شفاهی ایران در دانشگاه هاروارد
چرا وعده صادق ۳ اینقدر به تأخیر افتاده است؟
محمد منان رئیسی (۱۳۶۰) مهندس، سیاستمدار ایرانی و نماینده مردم حوزه انتخابیه قم، کهک و جعفرآباد در دوره دوازدهم مجلس شورای اسلامی است. وی در این خاطره، به ماجرای گفتگوی خود با یکی از مقامات ارشد نظامی در خصوص عملیات وعده صادق ۳ اشاره می کند
خاطرات سیاسی و قضائی آیتالله سید جعفر شبیری زنجانی
آیتالله سید جعفر شبیری زنجانیی (1316 قم) از علمای حوزه علمیه قم، و از مقامات سابق قوه قضائیه جمهوری اسلامی است. ایشان در این گفتگو، بخشی از خاطرات خود از فعالیتهای سیاسی و قضائی در سالیان گذشته را بازگو کرده است.
به حاج قاسم گفتم چقدر کلاس میگذاری؟
جانباز مدافع حرم «محمدنبی اسدی» میگوید: در سوریه که بودم، گفتند قرار است سردار سلیمانی به منطقه بیاید و به رزمندگان سر بزند. من از نزدیک ایشان را ندیده بودم و نمیشناختمشان...
طلبه کشتیگیر
هوشنگ نهاوندی (۱۱ آذر ۱۳۱۱) سیاستمدار، اقتصاددان و استاد دانشگاه ایرانی است. او وزیر آبادانی و مسکن، وزیر علوم، رئیس دانشگاه شیراز و رئیس دانشگاه تهران در دوران محمدرضا پهلوی بود. او در این گفتگو، خاطرات خود از میرزاکوچکخان جنگلی را بازگو کرده است
ماجرای موشکی که جلوی چشم رهبری از آب بیرون آمد | جواب جالب طهرانی مقدم به ژنرال روسی
سردار محمد طهرانیمقدم، فرمانده قرارگاه رمضان در سلیمانیه و کرکوک در طول دفاع مقدس، عضو تیم حفاظت رهبر انقلاب، معاون اطلاعات نیروی مقاومت بسیج و برادر سردار حسن طهرانی مقدم (پدر موشکی ایران) است. او در گفتگو با روزنامه همشهری، خاطراتی از شهید حسن طهرانی مقدم را بازگو کرده است
خاطرات مسئول تیم حفاظت مسعود رجوی سازمان منافقین
مسعود خدابنده، عضو شورای ملی مقاومت، مسئول مستقیم تیم حفاظت استقرار و تردد مسعود و مریم رجوی و فرمانده ارتش آزادیبخش بوده است. وی در گفتگویی، بخشی از خاطرات ناگفته خود از سازمان مجاهدین خلق را بازگو کرده است.
در ۱۱ زندان دموکرات اسارت کشیدم
در ایران آزادگانی داریم که در زندانهای رژیم بعث عراق نبودند و نامشان نیز در صلیب سرخ به ثبت نرسید. آنها در غائله کردستان به اسارت گروهکهای کومله و دموکرات درآمدند و در شرایطی نگهداری شدند که متناسب با حداقل استانداردهای یک زندان یا یک اردوگاه نبود. در ادامه گفتگوی ماهنامه سرو با خاکپور که اسارت در 11 زندان حزب دموکرات را تجربه کرده است، میخوانید:
تاریخ شفاهی ایران به روایت مظفر بقایی کرمانی | بخش چهارم
مصاحبه حبیب لاجوردی با مظفر بقایی کرمانی نماینده مجالس ۱۵ و ۱۶ از کرمان و نماینده مجلس ۱۷ از تهران، از رهبران جبهه ملی و نزدیکان مصدق تا ۱۹۵۲، مؤسس و لیدر حزب زحمتکشان در پروژه تاریخ شفاهی ایران در دانشگاه هاروارد
تاریخ شفاهی ایران به روایت مظفر بقایی کرمانی | بخش سوم
مصاحبه حبیب لاجوردی با مظفر بقایی کرمانی نماینده مجالس ۱۵ و ۱۶ از کرمان و نماینده مجلس ۱۷ از تهران، از رهبران جبهه ملی و نزدیکان مصدق تا ۱۹۵۲، مؤسس و لیدر حزب زحمتکشان در پروژه تاریخ شفاهی ایران در دانشگاه هاروارد
تاریخ شفاهی ایران به روایت مظفر بقایی کرمانی | بخش دوم
مصاحبه حبیب لاجوردی با مظفر بقایی کرمانی نماینده مجالس ۱۵ و ۱۶ از کرمان و نماینده مجلس ۱۷ از تهران، از رهبران جبهه ملی و نزدیکان مصدق تا ۱۹۵۲، مؤسس و لیدر حزب زحمتکشان در پروژه تاریخ شفاهی ایران در دانشگاه هاروارد
خاطرهای شگرف از حجره آیتالله شیخ عبدالرحیم قمی (ره)
آیتالله سید محمدصادق حسینی روحانی (۲۴ تیر ۱۳۰۵ – ۲۵ آذر ۱۴۰۱) از مراجع تقلید شیعه اهل ایران بود. ایشان در این یادداشت، به بیان خاطراتی از آیتالله قمی پرداخته است.
از صمیم قلب جاوید شاه!
نعمتالله صالحی نجف آبادی (۱۳۰۲- ۱۳۸۵ش) تاریخپژوه و نویسنده شیعه و از شاگردان حاج آقا رحیم ارباب، محمدحسن عالم نجف آبادی، آیت الله بروجردی، سید محمد داماد، امام خمینی و علامه طباطبایی بود. وی در این خاطره، به ماجرای حمله کماندوهای رژیم پهلوی به مدرسه فیضیه پرداخته است.
علامه طباطبایی هیچوقت معاد را تدریس نمیکرد
آیتاللهالعظمی جعفر سبحانی تبریزی (۲۰ فروردین ۱۳۰۸ در تبریز)، متکلم، مرجع تقلید، اصولی، مفسر، استاد حوزه علمیه قم، از مدیران دارالتبلیغ اسلامی و نویسندگان مجله مکتب اسلام در سالهای پیش از انقلاب اسلامی ایران و نماینده مردم آذربایجان شرقی در مجلس خبرگان قانون اساسی بود. وی مؤسس «مرکز تخصصی کلام اسلامی» در حوزه علمیه قم است و آثار متعددی دربارهٔ علوم اسلامی نوشته است. ایشان در این گفتگو، به بیان خاطراتی از کلاس درس علامه طباطبایی پرداخته است.
اخراجیها!
محسن رضایی میرقائد (۱۰ شهریور ۱۳۳۳) فرمانده نظامی و سیاستمدار ایرانی است. وی در این گفتگو، به ماجرای جذب و اخراج نیروهای انجمن حجتیه در واحد اطلاعات سپاه پرداخته است.
توطئه انجمن حجتیه در پادگان اللهاکبر
حسین همدانی (۲۴ آذر ۱۳۲۹ – ۱۶ مهر ۱۳۹۴) از بنیانگذاران سپاه همدان و سپاه کردستان و لشکر ۳۲ انصارالحسین و فرمانده نیروهای مستشاری سپاه پاسداران در سوریه بود. ایشان در این خاطره، به ماجرای توطئه اعضای انجمن حجتیه در پادگان اللهاکبر کرمانشاه پرداخته است.
اربعین، بستر مناسبی بود برای جذب نیرو
خانم روحیان، یکی از اعضای سابق و انجمن حجتیه در شهر شیراز است. وی در این خاطره، به شرح فعالیت های تبلیغی انجمن حجتیه در راهپیمایی اربعین پرداخته است.
24 مرداد 1404
برشی از خاطرات محسن کنگرلو انفجار رستوران خوانسالار به روایت محسن کنگرلو+سند
محسن کنگرلو (۱۵ شهریور ۱۳۲۶–۶ اسفند ۱۳۹۸) سیاستمدار ایرانی بود که بهعنوان مشاور امنیتی میرحسین موسوی فعالیت میکرد. وی در این گفتگو به ماجرای انفجار رستوران خان سالار تهران پرداخته است.
حمله به مدرسه فیضیه قم به روایت نویسندهای ناشناس
03 فروردین 1404
08 شهریور 1404
برشی از خاطرات علیاکبر صالحی ماجرای هشدار و اعتراض روسیه به تله اسنپ بک آمریکا + فیلم
24 مرداد 1404
برشی از خاطرات محسن حاجی میرزایی روایت مسئول دفتر پزشکیان از روز بمباران جلسه شعام + فیلم
21 فروردین 1404
برشی از خاطرات حجتالاسلام والمسلمین سید حسن خمینی فیدل کاسترو به روایت سید حسن خمینی
02 شهریور 1404
برشی از خاطرات حبیب نفیسی ماجرای اولین قطع رابطه دیپلماتیک ایران و آمریکا
حبیب نفیسی، معاون وزیر کار (۱۹۴۹-۱۹۴۶)، تدوینکنندۀ نخستین قانون کار ایران و بنیانگذار و رئیس دانشگاه پلیتکنیک (امیرکبیر) است. وی در این خاطره، به ماجرای اولین قطع رابطه دیپلماتیک ایران و آمریکا پرداخته است.
22 فروردین 1404
برشی از خاطرات دکتر عیسی صدیق نابسامانی دانشکده حقوق دانشگاه تهران در دوره ریاست دهخدا
عیسی صدیق اعلم (۲۸ خرداد ۱۲۷۳ تهران – ۱۶ آذر ۱۳۵۷ تهران)، ادیب، نویسنده، عضو مجلس مؤسسان، رئیس دانشگاه تهران، از مؤسسان فرهنگستان زبان فارسی و وزیر فرهنگ حکومت پهلوی بود. او در این خاطره، به ماجرای تمایل برتراند راسل برای سفر به ایران و مخالفت نخستوزیر وقت با این امر پرداخته است.
21 فروردین 1404
برشی از خاطرات سپهبد محسن مبصر تراشیدن موی سر فرهاد مشکات و برکناری رئیس کل شهربانی کشور
سپهبد محسن مُبَصِّر (۱۲۹۶ روستای سردرود تبریز - ۱۳۷۵ لندن) نظامی و رئیس شهربانی (۱۳۴۳–۱۳۴۹) بود. وی در این گفتگو به ماجرای تراشیدن موی جوانان هیپی و برکناریاش از شهربانی کل کشور در این ماجرا پرداخته است.









































Wednesday, 29 October , 2025