به نام خدا
شنبه پنجم آذرماه سال یک هزار و سیصد و هشتاد و چهار خورشیدی

این روزها به مرور گلستان همیشه خوش سعدی «علیه الرحمه» دل داده ام، امروز روز حکایت پانزدهم باب اول است، زمزمه اش زبان ضمیر است. به مهرورزی و لطف رئیس دولت نهم! معزول شده ام از سفارت وطن در کشور فرانسه – سه، چهار روزی می شود -؛ و خوشا که بخت یارم بود و نخستین سفیر و دیپلماتی بودم که مفتخر شدم. بعد از آن کثرت و شلوغی و کار و بار سنگین و مسئولیت، خلوت، خاطرخواه است که فرمود: «معزولی به که مشغولی»
گرچه این لطف عجولانه، خود گواه روشن دوستی و مودت بنده با رئیس نوبر آمده است که رندان هم در دوره تبلیغات انتخابات راوی التفات وی بودند!
در ملاقات یک، دو شب پیش با مقام معظم رهبری، ایشان ضمن ابراز مرحمت، از رفتار رئیس دولت نهم نسبت به من گلایه کردند و گفتند که به احمدی نژاد هم گفته ام که: دیپلمات با تجربه ای مثل صادق با کوله بار تجربه دوره دفاع مقدس و مدیریت های مختلف سزاوار چنین رفتاری نبود.
{بخت یار بود بر سر تور خویشتن ماندم و بازی و ظرافت به ندیمان گذارم.}
«چه در کنار و چه در میان طالع من سفر است و لا تبدیل لخلق الله…»
از این رو شاید، سید جلیل آقای سید محمد خاتمی اولین کسی بود که پس از عزل من تماسی گرفتند و خواستند کمک کنم در ایده گفتگوی تمدن ها که عالمگیر شده است. امروز هم که شنبه است و پنجم آذر به همراهی آقای خاتمی به فرودگاه می رویم تا اولین سفر از این سلسله سفرها صورت گیرد به مقصد جزیره پالما مایورکا (Pallma maiiorca) در اسپانیا.
پالما (اسپانیایی: Palma de Mallorca یعنی پالمای مایورکا) یک شهر و بندر اصلی در جزیرهٔ مایورکا و مرکز بخش خودمختار جزایر بالئارس اسپانیا است. این بندر در کنارهٔ جنوبی جزیره در خلیج پالما قرار گرفته است.
بر اساس آمار ۲۰۰۷ جمعیت پالما ۳۸۳٬۱۰۷ نفر و جمعیت پالما و حومه ۲۱۷٬۲۸۵ نفر و دوازدهمین منطقه پرجمعیت شهری بوده است. نیمی از جمعیت مایورکا در پالما می‌زیند.
جزیره مایورکا بزرگترین جزیره مجمع الجزایر باله آرس در دریای مدیترانه و در نزدیکی ساحل والنسیا است. این جزیره اسپانیایی ۳۶۲۶ کیلومتر وسعت دارد و مرکز آن بندر پالما د مایورکا است که خود ساکنان مایورکا به آن سیوتات می گویند. جزیره مایورکا از زیباترین جزایر اسپانیا و حتی مدیترانه محسوب می شود.هر سال میلیون ها توریست به جزیره مایورکا سفر می کنند. در عین حال ثروتمندان زیادی از گوشه و کنار جهان و به ویژه شیوخ عرب در جزیره مایورکا دارای ویلاهای زیبایی هستند که بیشتر به کاخ شبیه است.
بخش قابل توجهی از جمعیت آن را بازنشستگان آلمانی و انگلیسی تشکیل می دهند. فرودگاه این شهر سالانه ٢۶ میلیون مسافر را جابجا می کند. به این معنا که به طور متوسط این شهر نه چندان بزرگ هر سال پذیرای ١٣ میلیون توریست است. در و دیوار مایورکا حکایت از عمق تمدن و زیبایی فرهنگ و هنر دارد. همچنین این جزیره مایورکا زادگاه پیکاسو نقاش و هنرمند برجسته جهان معاصر است.
قرار است در این جزیره جلسه ای برگزار شود که در آن برای نخستین بار هجده نفر از شخصیت های سیاسی، علمی و فرهنگی جهان که توسط دکتر کوفی عنان – دبیر کل سازمان ملل – انتخاب شده اند گردهم آیند و نشست «ائتلاف تمدن ها» را شکل دهند و آقای خاتمی هم یکی از این برگزیدگانند.
با آقای خاتمی – بدون آداب و ترتیبی – از مسیر ترمینال عمومی با هواپیمای ایران ایر (هما)، راهی فرانکفورت شدیم، بی بوق و کرنا، بی جار و تبلیغات و برخلاف راه ورسم نو دولتان! از فرانکفورت به سوی مایورکا. این سفر، این راه با من سخن می گفت و نشان می داد که دور جدیدی از همکاری های من با آقای خاتمی با صبر و حوصله ذاتی اش و متانت مثال زدنی اش شروع شده است.
مسیر همیشه فرصت خوبی است برای گپ و گفت؛ و در این راه دراز با هم از ساماندهی مقوله گفتگوی تمدن ها گفتیم و  تدبیر دفتر این موسسه بین المللی که رئیس جمهور سابق ایران بانی آن است سخن گفتیم. وین، پاریس، ژنو، هامبورگ و… پس از آن بحث درباره انتخاب شخصیت های جهانی جهت عضویت در هیات امنا یا گروه های افتخاری…
ایده گفتگوی تمدن ها، فکر بکری بود که با تاسیس موسسه جدی تر می شد.
برای تاسیس، پیام های تبریک متعددی به آقای خاتمی رسیده و می رسد، کوفی عنان، نلسون ماندلا و… تا همین دوست خودمان آقای مایور که روزگاری مدیر کل یونسکو بود. روسای کشورها که طی این سال ها دوستی و الفتی با آقای خاتمی یافته اند، افزون بر پیام تبریک ابراز آمادگی کرده اند که برای اهدا امکانات دریغ ندارند. اما سید ما نمی خواست و نمی خواهد وامدار دولت ها شود. آقای خاتمی انسان دغدغه داری است مثل مرحوم طالقانی، شهید مطهری، شادروان شریعتی و… . علاقمند است و با انگیزه است که کاری کند برای دین و فرهنگ، برای اعتقاد جوانان، برای باور آدمیان.
به سفر بازگردیم. همراهان ما آقای رمضانی و خانم شبیری اند و خانم شبیری که متخصص و مسلط به ادبیات اسپانیولی است از بیت علما برآمده و برادر زاده مرجع عالیقدر و عالم ربانی آیت الله سید موسی شبیری زنجانی است. در مسیر راه خاتمی مردم و مسافران به آقای خاتمی ابراز لطف و محبت می کردند، برخی درد می آوردند و خاتمی گوش و دل به مردم می سپرد.
در فرانکفورت سرکنسول ایران آقای «منزوی زاده» به استقبال آمد پس از استراحت کوتاهی در فرودگاه به اتفاق آقای خاتمی به ساختمان جدید سرکنسولگری در فرانکفورت رفتیم. این ساختمان با معماری مدرن از آثار مرحوم مهندس میرمیران است که در پایان دوره «خاتمی- خرازی» ساخته و بهره برداری شد و آبرویی برای کشور شده است. به قول دکتر حبیبی هر کار بزرگی که در ایران انجام دهی به جای اینکه از تو قدردانی شود، می بایست روزی چند صدبار عذرخواهی کنی. در ایران راجع به همین ساختمان پرونده سازی کردند و نسبت به کارهای «بانک» و «نیک کار» قصه ها ساخته شد. نااهلان همواره سر سازگاری با عمران و آبادانی ندارند.
جمع کثیری از ایرانیان مقیم آلمان و خانواده هایشان به ملاقات آقای خاتمی آمدند و همه ابراز احساسات و لطف می کردند. در رزیدانس هم پرفسور  «سمیعی» و دکتر «ایرج یزدان بخش» به ملاقات آقای خاتمی آمدند. دکتر ایرج یزدان بخش سال ها طرح ناکامی را به نام «خداشهر» دنبال می کرد. بنده خدا هزینه زیادی هم کرده است. اگرچه خدا شهر طرح بلندپروازانه و غیرممکنی می نمود ولی آقای خاتمی در زمان ریاست جمهوری خود به «سید جعفر موسوی» استاندار وقت اصفهان، سفارش کار وی را کرده بود. ولی این قبیل ایده ها در کشورمان عملی نیست به هزار دلیل که یکی کوته بینی برخی رجال است!! پرفسور سمیعی دوست نزدیک آقای «شرودر» صدر اعظم آلمان، است. اصرار و درخواست داشت تا آقای خاتمی محل استقرار موسسه بین المللی گفتگوی تمدن ها را در آلمان قرار دهند. گراهارد شرودر هم پیام داد که آلمان ها حاضرندبرای این ایده  امکانات در اختیار ایشان قرار دهند.
قرار شد تا بررسی جوانب مختلف پاسخ قطعی ندهیم و وقتی به نتیجه رسیدیم تصمیم نهایی را اعلام کنیم.
ساعت ۶ بعد از ظهر بود که به سمت مایورکا پرواز کردیم و ساعت ۸ شب به وقت محلی به مایورکا رسیدیم و آقای فدریکو مایور مدیر کل سابق یونسکو و آقای مرتضی الویری سفیرمان در اسپانیا به استقبالمان آمدند. آقای الویری هم از چهره های سیاسی و شناخته شده ایران و از مبارزان قبل از انقلاب است.دو سه دوره نماینده مجلس بود و چند سالی هم شهردار تهران بود؛ در شورای اول شهر تهران با برخی از اعضای شورا درگیر شد و پس از مدتی خانه نشین شد و بعد با پیشنهاد و دعوت آقایان خاتمی و خرازی سفیر ایران در اسپانیا شد. او هم پس از مدتی مورد مهرورزی دولت نهم واقع شد. به اتفاق آقایان مایور و الویری به هتل محل اقامت رفتیم. الویری در این سفر با محبت و احترام و مهمان نوازی کرد با آقای خاتمی و هیئت همراه ایشان برخورد نمود.
نکته ای که لازم است توضیح دهم این است که «زاپاترو» نخست وزیر اسپانیا (که در زبان اسپانیایی به معنی کنشگر است) در چند ماه قبل پیشنهاد ائتلاف تمدن ها را به سازمان ملل متحد و alliance of civilization داده بود. شیطنت اسپانیا و برخی از کشورهای غربی در این بود که ایده ائتلاف تمدن ها را به جای گفتگوی تمدن ها که ابتکار جناب آقای خاتمی بود جایگزین کنند. امریکائی ها از این اقدام زاپاترو خوشنود بودند چون هر جایی که نام ایران بود آنها به نحوی کارشکنی می کردند. سازمان ملل تحت فشار دولت های اروپایی و برخی از کشورهای اسلامی ناچار شد پروسه راه اندازی ائتلاف تمدن ها را تائید کند. کوفی عنان البته پیشنهاد داده بود که ۱۸ نفر از شخصیت های علمی-سیاسی-فرهنگی به نمایندگی او و سازمان ملل متحد بنشینند و درباره اصل ائتلاف تمدن ها و راه و روش آن نتیجه گیری کنند و آن را به سازمان ملل متحد ارائه بدهند. آقای خاتمی یکی از آن ۱۸ نفر بود. البته آقای خاتمی به این ایده خوش بین نبود. ولی برای اینکه بتواند روی روند کار تاثیر بگذارد و اصل ایده گفتگوی تمدن ها را که با اجماع به تصویب مجمع عمومی ملل متحد رسیده بود، با قدرت ادامه دهد، چاره ای جز همکاری نداشت.
اعضا هیئت عالی دبیر کل سازمان ملل شامل افراد زیر است:
1-آقای فدریکو مایور (مدیرکل سابق یونسکو ونماینده اسپانیا ویکی از دو رئیس مشترک گروه)
2-آقای دکتر محمد آیدین (وزیر امور دینی ترکیه ویکی از دو رئیس مشترک گروه)
3-شیخ (شیخه) موزه همسر امیر قطر
4-مصطفی قیاس نخست وزیر سابق سنگال
5-علی العطاس وزیر خارجه اسبق اندونزی
6-آندره آزولی از مراکش
7-اسماعیل سراج الدین از مصر (رئیس کتابخانه اسکندریه)
8-خانم دکتر کارن آرمسترانگ تاریخ دان مشهور و استاد انگلیسی
9-آرتور اشنایر
10-ویتالی نامکین از روسیه
11-اسقف زموند وتوتو اسقف جنجالی افریقای جنوبی و برنده جایزه صلح نوبل
12-هربر ودرین وزیر خارجه اسبق فرانسه
13-دکتر جان اسپوزیتو استاد نامدار جرج تاون امریکا
14-پان گواندر
15-شوبانها راما از هند
16-دکتر نفیسه صدیق از پاکستان
17-آقای مندس از برزیل
18-آقای سید محمد خاتمی

صبح روز یکشنبه ششم آذرماه

پس از صرف صبحانه به سالن اجلاس رفتیم. مراقبت های امنیتی شدیدی در محل اقامت و برگزاری اجلاس برقرار کرده بودند. ایده ائتلاف تمدن ها با پشتیبانی ترکیه و اسپانیا مطرح شد. این پدیده دکان جدیدی است در مقابل گفتگوی تمدن ها. ترک ها به نمایندگی دنیای اسلام و اسپانیا به نمایندگی از میان کشورهای غربی این بساط را راه انداخته اند. می توان گفت تا حدی حساسیت های تاریخی و فرهنگی میان ایرانیان و اتراک، و ظرفیت جالبی که در دوره آقای خاتمی ایجاد شد، حساسیت آنها را برانگیخت و می توان اذغان نمود که این سوءاستفاده از ضعف ایران صورت گرفته است و این بساط را راه انداخته اند. ترک ها این روزها با برنامه های جدی در سیاست خارجی و فرهنگی، نقش آفرینی می کنند. اینک دبیرکلی کنفرانس اسلامی در اختیار ترک هاست. احسان اوغلو فعال تر و فرهنگی تر از دبیران کل قبلی عرض اندام می کند و در میراث فرهنگی دنیای اسلام سرمایه گذاری جدی کرده است.
مراسم افتتاحیه با حضور رجب طیب اردوغان و زاپاترو نخست وزیران ترکیه و اسپانیا آغاز شد. آقای مایور و محمد آیدین سخنرانان نخستین اجلاس بودند. زاپاترو نزد آقای خاتمی آمد و گفت که از دیالوگ به ائتلاف رسیدیم! با خود گفتم این جناب نخست وزیر سوسیالیست و تنوع طلب!! اسپانیا نه مفهوم دیالوگ را می داند نه اندازه و قدر ائتلاف را! ولی چه می شود کرد که دو دولت با انگیزه و امکانات مالی وسیع و حمایت جامعه بین المللی آمده اند تا نسبت به مشکل میان اسلام و غرب فعال باشند. ماجرای درگیری تمدن ها و سپس دیالوگ تمدن ها و اینک ائتلاف تمدن ها هرکدام پارادایم مهم بین المللی شده اند. باید بپذیریم با سیاست های دولت نهم از ظرفیت های بین المللی ایران کاسته شده است. واقعاً می توانیم سردرگمی مخاطبان خودمان را ببینیم. از یک سو کلام و رفتار رئیس دولت نهم را نظاره می کنند، از سوی دیگر نسبت به دموکراسی و مردم سالاری و هوشمندی مردم ایران متحیرند. مبهوتند که قسم حضرت عباس را قبول کنند و یا دم خروس را؟!
زاپاترو و اردوغان، مایور و آیدین هر کدام راجع به چیستی و چرایی و ضرورت یک ائتلاف و تفاهم جهانی سخن گفتند. آقای مایور که روزگاری مدیرکل یونسکو بود اینک رئیس بنیاد فرهنگ و صلح است و بسیار خوش صحبت است، تا مخاطب را قانع نکند تریبون را رها نمی کند. اقبال رضا هم به عنوان نماینده کوفی عنان دبیر کل سازمان ملل سخنرانی کرد. وی تاریخچه گفتگوی تمدن ها و تصویب سال ۲۰۰۱ که از سوی مجمع عمومی سازمان ملل متحد به عنوان سال گفتگوی تمدن ها نام گذاری شد و ایده آقای خاتمی مفصل صحبت کرد و از آقای خاتمی به عنوان مبتکر این ایده قدردانی نمود. آقای خاتمی هم چهل دقیقه سخنرانی کرد. آقای خاتمی ریشه بیم ها و ایده ها و واقعیت های دنیای غرب و دنیای اسلام را تشریح کرد. از توهمات موجود و توطئه هایی که در آن اسلام هراسی و غرب هراسی تبلیغ و تنذیر می شود یاد کرد. خاتمی به نگاه انتزاعی غرب نسبت به دنیای اسلام و نقش استعمار قدیم و قرائت تاریخی از درگیری ها و سوءتفاهمات و برداشت ها و قرائت های متعصب افراطیون نسبت به تمدن غرب بحث مفصلی انجام داد. سخنرانی آقای خاتمی غنی بود. به گونه ای که شرکت کنندگان و سخنرانان هر کدام به صحبت خاتمی اشاره می کردند. خاتمی به ظرفیت عظیم دنیای اسلام در تأثیر و تأثر و خدمات متقابل در بستر تاریخی اشاره داشت و گفت فرهنگ ها و ادیان و تمدن ها هیچگاه در پی تحمیل خود نبوده اند. رمز ماندگاری تمدن های کهن این است که سیال بوده اند و هم توانسته اند تاثیر بگذارند و هم تاثیر بپذیرند.
آقای خاتمی گفت قدرت ها و سلطة سیاسی است که امیال فراتر از فرهنگ را دنبال می کند. متأسفانه قدرتمندان عالم،آنهایی که سیاست و پول و قدرت را با ایدئولوژی پیوند داده اند، توانسته اند حامیان و مروجان خشونت و فساد شوند. اینک بشریت در دو جبهه با دو واقعیت دردناک روبروست. افراطیون خوب می دانند چه می کنند.همان صدایی که از نای بوش برمی آید، در صدای بن لادن هم شنیده می شود. آنها هستند که زبان خشونت و قدرت را ملاک تحلیل نظرات و ایده های خود می پندارند. خاتمی گفت ما خیلی کار داریم تا بتوانیم بساط دیالوگ و فهمیدن حرف یکدیگر را بنا کنیم. آقای خاتمی از دشواری گفتگو و به طریق اولی از دشواری ائتلاف سخن گفت و سعی کرد تا وضعیتی را که عالم و آدم گرفتار آن است را تشریح کند. به ریشه های جنگ و خشونت و ترور پرداخت، علاوه بر تعصب و خودمحوری ریشه های ذهنی و تاریخی آنها را بیان داشت. ازجمله با نقد این پندار که با تمدن غرب، تاریخ به پایان رسیده است و همه باید در متن تمدن و فرهنگ غرب هضم شوند و شواهد فراوانی را ذکر کرد و دردمندانه از استعمار سخن گفت و تحقیری که انسان غیر غربی از غربی احساس می کند و احساس اینکه غربیان تسلط بر سرنوشت آنان دارند باعث می شود عکس العمل های ایشان با تند روی و خشونت همراه شود که البته پندارهای ایدئولوژیک باعث تقویت آن نیز می شود. از اینکه دائماً از تروریسم اسلامی، تندوری اسلامی و… یاد می شود به شدت اعتراض و انتقاد کرد و اینکه تروریسم اسلامی و غیر اسلامی ندارد چرا که مردم یا مسلمانند یا تروریست، مسیحی اند یا تروریست، یهودی اند یا تروریست و آنان که از دین سوءاستفاده می کنند دو جنایت می کنند یکی قتل و ترور و دیگری بدنام کردن گوهر دین که برای صلح و سعادت و آرامش آدمی آمده است و در مقابل بحث اسلام هراسی (Islamphobia) سخن می رود.
خاتمی گفت باید بر پایه بینش و با زبانی غیر از زبان تئولوژیک و سیاسی دیالوگ کرد و نیز چاره جویی برای حل مشکلاتی که همه آنها را قبول داریم؛ مثل نا امنی،خشونت،بی عدالتی،فقر و… و اینکه راهی جز گفتگو نداریم، البته بایست روشنگری کرد و افکار عمومی را از خشونت طلبان و تروریست ها و جنگ افروزان گرفت زیرا همه آنها سعی می کنند با تکیه بر احساسات و نیز جنگ روانی افکار عمومی که بخش هایی از آن را در اختیار داشته باشد.
آقای خاتمی سپس گفت ائتلاف تمدن ها چه مفهومی را می خواهد دنبال کند.آیا منظور ائتلاف مطلق است که نه ممکن است و نه اگر باشد مطلوب. تمدن ها و فرهنگ ها که با بخشنامه و دستور زور به وجود نیامده اند که با تصمیم و بخشنامه متحد شوند یا جنگ کنند. وی گفت ائتلاف به معنی مطلق ممکن است سبب تشدید سوءتفاهم تاریخی شود و چنین پنداشته شود که همه فرهنگ ها و تمدن ها در فرهنگ ها و تمدن های قدرتمند ادغام شوند! اگر مراد ائتلاف برای موارد خاص مثلا مبارزه با تروریسم است چنین مسأله ای مسبوق به گفتگو است تا بدانیم برای چه ائتلاف می کنیم. بنابر این ائتلاف تمدن ها ما را از گفتگو بی نیاز نمی کند بلکه اگر هم عملی باشد حتماً نیازمند گفتگوست. خاتمی بحث راه اندازی موسسه گفتگوی تمدن ها را در جمع حاضران مطرح کرد و گفت بایست دقت شود ایده گفتگو بایست پدیده غیر دولتی باشد.
چگونه است که امروز سخن از ائتلاف تمدن ها صورت می گیرد ائتلاف بدون دیالوگ و گفتگو غیرممکن است البته بایست امیدوار بود.
در ضیافت رسمی نهار آقای خاتمی را میز اصلی نشاندند. در یک سوی او زاپاترو و در سوی دیگر اردوغان قرار داشتند. بعد از ظهر هم اجلاس جدی به کار خود ادامه داد.
آخر شب بود که «اقبال رضا» نماینده ویژه دبیر کل به دیدار آقای خاتمی آمد. تا پاسی از شب آقای خاتمی و اقبال رضا با هم صحبت کردند. اقبال رضا از اوضاع جهان با نگرانی صحبت می کرد به دغدغه های جدی کوفی عنان و خودش اشاره داشت. اقبال رضا از دوره استعمار و نقش استعمار در کشورهای اسلامی سخن گفت. از پدیده شوم تروریسم و توفق تکنولوژی و دانش غرب یاد می کرد. وی آرزوی تحقق اسلام مترقی در جهان اسلام را داشت.
صبح هم «اشنایر» از روحانیون یهودی اهل نیویورک که آلمانی الاصل بود به دیدار آقای خاتمی آمد.او هم یکی از اعضای گروه عالی منصوب دبیر کل سازمان ملل متحد است. وی مهم ترین نشان  ملی امریکا را از «بیل کلینتون» رئیس جمهور سابق ایالات متحده امریکا دریافت کرده است. وی نسبت به سیاست های جورج بوش ایراد و انتقاد داشت و می گفت بوش جهان را به بحران کشانیده است. اشنایر با انتقاد از سخنان احمدی نژاد می گفت نفی هولوکاست نفی واقعیت تاریخ و نفی جنایت علیه بشریت است. اشنایر می گفت من هفت نفر از خانواده ام، پدرم و برادرانم را در حادثه هولوکاست از دست داده ام، چگونه است که رئیس جمهور ایران احساسات خانواده قربانیان این حادثه بزرگ را نادیده می گیرد. وی می گفت ما منکر جنایات های دیگر هم نیستیم ولی نمی توانیم نسبت به آنچه در هلوکاست رخ داد بی تفاوت باشیم. در همان موقع که اشنایر یهودی سخن می گفت خون در دلم جاری بود که این بحث و ماجرای هلوکاست را چه کسانی و با چه انگیزه ای در سبد جمهوری قرار دادند. طرح هلوکاست به زیان ملت اسلام،ملت ایران و ملت فلسطین شد. نتیجه اش بهره برداری اسرائیل و قوم یهود از این مساله بود. جنایتی که اروپا کرد و بایست پاسخگو باشد اینک ملت ایران هزینه پرداز آن شده است و بهانه ای شد تا اسرائیل بهره برداری کند و با حمایت غربی ها که خود عامل این جنایت بوده اند در مجمع عمومی سازمان ملل قطعنامه هلوکاست تصویب شود و از طرفی دیگر دستمایه برخورد قهرآمیز و ناجوانمردانه قدرت های غربی در ماجرای هسته ای ایران گشت.
اینک که عصر فتنه است انسان های فَطِن و فتنه بدور در بستر نگارش و تحلیل تاریخ می توانند ثابت کنند که بحث هلوکاست به خواست اسرائیل و منافع اسرائیل پیوند داشته است. و بایست در انتظار داوری تاریخ نشست.
با «مایور» هم جلسه ای خصوصی داشتیم.خیلی خوشحال شد که آقای خاتمی بنا دارد تا موسسه گفتگوی تمدن ها را راه اندازی کند. مایور سخنان جالبی داشت می گفت ما در جهانی زندگی می کنیم که دولت های بزرگ و قدرت های بی انصاف جهانی با طبیعت و انسان سر سازگاری ندارند. او می گفت با آماری که به دست آورده ایم روزی یک میلیارد دلار برای نابودی طبیعت و کشاورزی در جهان هزینه می شود روزی دو میلیارد دلار در جهان هزینه های نظامی، جنگ و خشونت میشود ولی متاسفانه هیچ عدد و رقم معینی برای ترویج فرهنگ صلح هزینه نمی شود این آمار خیلی تلخ است ولی واقعیت دارد. چه بایست کرد. وی دیالوگ را مقدمه تفاهم می دانست و راه رسیدن ائتلاف را دیالوگ می دانست معلوم بود که بصورت تلویحی با سیاست های تبلیغاتی دولت اسپانیا و نخست وزیر زاپاترو سازگاری ندارد.
آقای «نامکین» رئیس موسسه مطالعات استراتژیک روسیه و از مشاوران دولت روسیه هم با آقای خاتمی ملاقات داشت. نامکین چهره شناخته شده ای در دنیاست. از دوستان سابق من است. وی بارها به دفتر مطالعات وزارت امور خارجه در زمان تصدی من آمده بود. نامکین باور داشت که توجه به دیالوگ تمدن ها که ضروری ترین پارادایم بین المللی است، امری اجتناب ناپذیر است، و می گفت دولت روسیه بسیار مایل است تا این حرکت با انگیزه ادامه داشته باشد، می گفت من از جانب رئیس جمهور و نخست وزیر روسیه به شما اطمینان می دهم که آمادگی همکاری های دوجانبه برای موضوع دیالوگ را داریم.خانم «شیخه موزه» همسر دوم امیر قطر که یک عضو دیگر گروه عالی است نیز با آقای خاتمی ملاقات کرد.خانم شیخه موزه دارای روحیات روشنفکری است. خوش لباس است. قد بلند و لاغر اندام و دارای چهار فرزند است. وی بنیاد قطر را پایه گذاری کرده است. بنیاد علمی- فرهنگی و آموزشی قطر مهمترین قطب آموزشی و علمی کشورهای جنوب حاشیه خلیج فارس است. وی دستش باز است. دارای امکانات زیادی است. توانسته است با مراکز و دانشگاه های مهم جهان ارتباط خوبی برقرار کرده. خانم شیخه موزه از جانب امیر قطر از آقای خاتمی دعوت کرد. وی می گفت هم اینک اکثر مراکز مهم دانشگاهی امریکا در قطر دارای نمایندگی هستند. دانشگاه هاروارد،MIT، استنفورد،پتسبورگ و بسیاری از مراکز علمی- فرهنگی و هنری هم آمده اند و سرمایه گذاری کرده اند. اینک بنیاد قطر می رود تا قطب علمی- آموزشی خاورمیانه شود. وی دعوت کرد تا از این مرکز هم بازدیدی به عمل آوریم. وی با هواپیمای اختصاصی با گروهی بیش از پنجاه نفر، با یال و کوپال در این اجلاس حضور پیدا کرده بود. چه می شود کرد، پول کلان و عقل مشاطه و مشاوران مهم بین المللی توانسته است به این خرده کشورها مشروعیت و قدرت مانور بدهد. از خَلع موقعیت ایران بهره گرفته اند و دارند با پولشان و تجربه دیگران برای خودشان وجه می سازند، تاریخ آفرینی می کنند و تمدن سازی می نمایند.
دکتر «جواد فریدزاده» سفیر فاضل و فیلسوف جمهوری اسلامی در واتیکان تماس گرفت تا یکی از دانشمندان جوان ایرانی به نام خانم دکتر «غنچه تضمینی» را به آقای خاتمی معرفی کند. غنچه تضمینی تحصیل کرده انگلستان و کاناداست. به چند زبان انگلیسی، پرتغالی، فرانسوی و آلمانی تسلط دارد. دکترای علوم سیاسی را از دانشگاه لندن اخذ کرده است. وی در حال تنظیم کتابی در باب گفتگوی تمدن هاست. از آقای خاتمی کمک فکری می خواست. جلسه خوبی هم آقای خاتمی با ایشان داشتند.
این سرمایه های انسانی ایران بسیار ارزشمند هستند. حیف که از این مجموعه و استعدادها پتانسیل عظیم نمی توانیم بهره بگیریم و در حقیقت خود و کشور را محروم می کنیم.
در ۵ جلسه پیوسته ای که طی دو روز داشتیم قرار شد در فوریه سال آینده میلادی به میزبانی قطر این جلسه تکرار شود و نیز در تابستان آینده برای تهیه گزارش برای دبیر کل سازمان ملل، همچنین در جمع بندی نهایی تاکید شد که گفتگو و ائتلاف دو طرح رقیب نیستند بلکه مکمل یکدیگرند و ائتلاف اگر بخواهد موفق شود بایست از دست آوردهای فعلی و آتی گفتگوی تمدن ها بهره بگیرید. این موضوع را بر اساس نظر آقای خاتمی در سند اجلاس گذاشتیم و مورد تصویب واقع شد.
آقای الویری جمعی از ایرانیان مقیم مایورکا را دعوت کرده بود تا در هتل شرایتون این شهر با آقای خاتمی ملاقات کنند. بیش از پنجاه خانواده ایرانی در مایورکا زندگی می کنند و قریب به دو ساعت با آقای خاتمی گفتگو کردند. چهره های سرشناس و جوان و زبده در میان ایشان دیده می شد از جمله «روزبه پیروز» جوان ایرانی تحصیل کرده اکسفورد که یکی از جوانان موفق ایرانی خارج از کشور است، وی ذهن قوی اقتصادی دارد و توانسته است شرکت بین المللی نرم افزاری کامپیوتری در انگلستان راه اندازی کند.
آقای خاتمی هم مطابق معمول سخنان جذابی با ایشان داشت. از ظرفیت بالای ایرانیان سخن گفت و اشاره کرد که این ظرفیت می بایست در خدمت اعتلاء و توسعه ایران به کار رود. خاتمی می گفت فرهنگ و تمدن ایران بر همه فرهنگ ها و تمدن ها تأثیر داشته است. شما ایرانیان بایست نماد این فرهنگ و تمدن و مردم بزرگوار باشید؛ ملتی که سرچشمه مهربانی و یکپارچگی است.